Doe de funderings­check met funderings­onder­zoeker Sandra

De fundering is het onderste gedeelte van de woning waarop het bouwwerk staat. Zonder goede fundering kan een woning verzakken. Een verzakking leidt meestal tot scheuren in muren en scheve vloeren. Maar ook deuren en ramen die klemmen en dakgoten vol water. Met een goede fundering kun je schade voorkomen. En flink op je onderhoudskosten besparen.

Sandra Lobbe is de enige vrouw in Nederland die funderingsonderzoek in de praktijk uitvoert. Al zeker 20 jaar kunnen mensen met funderingsproblemen op haar bouwen. Sandra: ‘Van visuele inspecties van de hele woning en de kruipruimte tot scheefstandmetingen. Mijn werk is heel divers. Als het nodig is, dan graaft mijn team de fundering zelfs op. Zo kunnen we deze beter bekijken. Ook bied ik begeleiding bij funderingsherstel.’ Maar welke funderingen komt Sandra nu eigenlijk tegen? ‘Boerderijen zijn vaak gebouwd op een fundering op staal. Dit is een fundering waarbij de bouwmuren direct op de al dan niet draagkrachtige bodem rusten. Dit type fundering heeft dus niets met ‘staal’ te maken. Het woongedeelte van de boerderij is veelal gebouwd op een gemetselde strokenfundering. De stal achter de boerderij staat vaak op een plaatfundering. Vooral in gebieden met een zandbodem zien we dit type fundering. Woningen die vanaf het eind van de 19e eeuw tot aan de jaren ’70 zijn gebouwd in gebieden met een slappe bodem? Die staan meestal op een houten paalfundering. Vooral in gebieden met klei- of veengrond komen houten paalfunderingen veel voor. Bij nieuwere woningen vanaf begin jaren ’70 zijn vaak betonnen funderingspalen gebruikt.’

De meest bijzondere fundering die Sandra tijdens haar werk tegenkwam is een slietenfundering uit de eerste helft van de 19e eeuw. ‘Dit is een fundering die is opgebouwd uit dunne paaltjes van maar een meter lang. Hieromheen zit een houten ton met stalen banden. Vergelijk het met een wijnvat. Ik wist dat ze bestonden, maar ik had ze nog nooit in het echt gezien. Zo bijzonder! Deze slietenfundering was verrot en moest worden vervangen. Met perspalen of schroefinjectie-palen bijvoorbeeld. Dit zijn paalsystemen die de grond verdringen. Specialisten brengen de nieuwe fundering van binnenuit aan. In combinatie met een betonnen vloer op de nieuwe funderingspalen herstellen zij de fundering. Deze techniek heet de tafelmethode. En wordt vaak toegepast bij funderingsherstel.’

Maar wat zorgt er nu voor dat funderingen vervangen moeten worden? ‘Wat ik veel tegenkom bij funderingen op staal is dat het zand waarop de fundering staat is weggespoeld. Doordat bijvoorbeeld de riolering voor het huis lek is. Droge zomers doen de bodem, opgebouwd uit veen of klei, inklinken. Als de bodem inklinkt, dan zakt de fundering op staal met daarop het huis mee. Gebeurt dit gelijkmatig? Dan valt de schade mee. Maar zakt 1 kant van de woning sneller, dan kunnen bouwmuren scheuren. Ook kan een kelder nadelig zijn. Deze zakt vaak minder snel dan de rest van het huis. Bij houten palen komen andere problemen voor. Het is belangrijk dat deze onder water staan. Zo komt er geen zuurstof bij. Zakt het grondwaterpeil? Dan kunnen er schimmels ontstaan die het hout beschadigen. Soms kunnen er zowel onder als boven water bacteriën groeien die het hout opeten. Overbelasting van palen komt ook voor. Of palen die niet diep genoeg zijn geheid.’

Steeds vaker komt Sandra over de vloer bij mensen die net een huis hebben gekocht. ‘Vaak hebben de kopers een bouwkundig rapport laten opmaken. Maar hebben ze niet naar de fundering laten kijken. De huizenmarkt is oververhit. Dus die tijd voor goed onderzoek was er gewoon niet. Dit terwijl de fundering de basis is van het huis. Mensen nemen veel risico als ze verliefd worden op een huis. Maar soms blijkt het een heel dure liefde. Het vervangen van een fundering kan maar zo € 100.000 kosten.’ Er zit dus een behoorlijk kostenplaatje aan funderingsherstel. En kan de koper de kosten opbrengen? Dan is het nog maar de vraag of de fundering ook echt vervangen kan worden. Sandra legt uit: ‘Soms delen mensen de fundering met een buur. Lang niet iedere buur heeft zin óf het geld om zijn gedeelte van de fundering te vervangen. Maar het pand dat niet meedoet, kan scheef gaan hangen. Het is daarom beter dat buren funderingsherstel samen oppakken. Het uitvoeren van een funderingsherstel kan goed 3 maanden duren. Dat betekent dat je 3 maanden in de verbouwing zit. Maar ook dat er buren kunnen zijn die overlast ervaren. Iets waarmee je goed rekening moet houden.’

Heb je een woning met een slechte fundering? Funderingsherstel dat nodig is kun je soms financieren met een funderingslening. Je kunt de lening aanvragen bij gemeenten en provincies die zijn aangesloten bij het Fonds Duurzaam Funderingsherstel.