'We moeten alle zeilen bij­zetten om genoeg over te houden’

Het leven van anderen beter maken, ondernemer Melle Schellekens kreeg het met de paplepel ingegoten. Zijn moeder deed veel voor de ontwikkeling van vrouwen­rechten in Afrika, wat hem als puber en jonge ondernemer nog niet zo leek te interesseren. Pas toen hij zelf vader werd besefte hij: als mijn kinderen ook nog prettig op deze planeet willen leven, moet er iets veranderen.

Virgin wc-papier

Dat ‘iets’ werd toiletpapier. De verspilling daarvan had hij ontdekt in de periode dat hij director Food & Beverage was bij een grote hotelketen en bezig was met een duurzaam­heidsonderzoek. ‘Elke hotelkamer kreeg bij een gastenwissel een nieuwe rol. Dat zorgde ervoor dat er immens veel halve rollen werden weggegooid.’ Schellekens en zijn compagnon Sander de Klerk waren al jaren ondernemers in de horeca, en met name Schellekens wilde wel eens wat anders. ‘Dan kon ik ook eens met oud en nieuw en kerst bij mijn gezin zijn.’

Ze doken in de wereld van wc-papier en constateerden bovendien dat zo’n 70% virgin en dus niet gerecycled was: er werden bomen voor gekapt, 270.000 per dag om precies te zijn. Dat moet anders kunnen dachten ze. En wat als je daarnaast met de aankoop van duurzaam toiletpapier iets goeds zou doen? ‘We waren geïnspireerd door het merk EARTH Water dat een deel van de opbrengst doneert aan waterputten in Afrika. Door hun water te drinken, help je anderen aan water. Dat concept pasten wij toe op toiletpapier. Maar liefst 2.3 miljard mensen, een derde van de wereldbevolking, heeft geen toegang tot schoon sanitair. Tijdens een reis door Afrika heb ik met eigen ogen kunnen zien hoe noodzakelijk een oplossing voor dat probleem is. Zo ontstond The Good Roll: ‘jij toiletpapier, zij een toilet.'

Wc én douche

In 2018 richtten ze met hun in Ghana geboren kennis Faisal The Good Roll Foundation op. De eerste Good Toilet bouwden ze bij de school in de sloppenwijk waar Faisal als kind op had gezeten. Tijdens de bouw van het sanitairgebouw vroeg een 16-jarig meisje aan Melle of er ook een douche in kwam. ‘Ik, een jongen uit Amsterdam-West, snapte niet waarom. Ze legde uit dat als ze menstrueerde, ze thuisbleef van school. Er was geen maandverband en ze had geen mogelijkheid om zich te wassen na een ongelukje.’ En dus zit in de meeste van de 144 toiletgebouwen die ze in Ghana en Oeganda bouwden, ook een douche. Op alle scholen waar ze toiletten hebben gebouwd wordt inmiddels menstruatie-educatie gegeven, worden er menstruatiepads uitgedeeld en de laatste ontwikkeling: toiletten waar ontlasting wordt omgezet in biogas. Faisal is inmiddels partner in het bedrijf en overziet de projecten en het kantoor met 4 medewerkers in Ghana.

Bij de start van The Good Roll legden de ondernemers vast dat de helft van de winst naar de bouw van toiletten ging. ‘Nog steeds vraag ik me wel eens af waarom we dat hebben gedaan, we moeten alle zeilen bij zetten om genoeg over te houden. Maken we te veel kosten, dan gaat dat van ons winstaandeel af, niet van het geld voor onze foundation. Sander en ik hebben onszelf regelmatig geen salaris uitgekeerd, maar er werden wél toiletten gebouwd.’

Niet alleen in Afrika willen de ondernemers impact maken, ook in Nederland. Daarom werken ze vanaf de start samen met externe sociale werkplaatsen en hebben ze op hun locatie in Weesp een eigen sociale werkplaats. ‘The Good Roll is een prettige en sociale plek waar mensen repetitief werk kunnen doen. Ze kunnen het rustig opbouwen, en na een tijdje ergens anders heen, een stapje hoger.’ En ook al is het verschil maken wat Schellekens en De Klerk drijft, toch zien ze The Good Roll niet als een social enterprise. ‘Ik noem wat wij doen liever common sense.’

The Good Roll is een voorbeeld van ondernemerschap 3.0 meent Ralph van Dam, ondernemer en business partner Ondernemerschap bij Centraal Beheer Zakelijk. ‘Alles lijkt te kloppen, het is een win-win-win.’ Van Dam vindt het ook mooi dat de ondernemers end-to-end betrokken zijn, ze bedenken niet alleen hoe een wc-rol eruit moet zien, maar ook hoe hij in gebruik genomen wordt in het sanitairgebouw in Ghana. ‘Ze houden regie over de hele keten. Die kwaliteitscheck in elke fase vind ik heel sterk, maar kan ook een uitdaging zijn voor groei op de langere termijn. Dat is een belangrijk aandachtsgebied: hoeveel controle wil je op elk gebied houden?’

Hamsteren

Tussen 2017 en 2020 groeide het marktaandeel van The Good Roll gestaag door, tot de lockdown in het voorjaar van 2020. ‘Ik reed de ochtend na de eerste persconferentie naar kantoor toen een medewerker licht paniekerig opbelde. ‘De bonnenprinter is ontploft,’ zei hij. ’Niet alleen uit Nederland waren er duizenden bestellingen van consumenten gekomen, ook uit Engeland en Duitsland. Door het hamsteren hadden supermarkten voorraadprobleem, maar wij konden de enorme vraag naar wc-papier wel aan.’ Wel was de consumentenmarkt voor Schellekens en De Klerk even schakelen. ‘Een grote partij aan een bedrijf of de retail leveren is eenvoudiger en goedkoper dan kleinere pakketten naar verschillende adressen sturen. Met de omzet stegen dus ook de kosten, we werden naar verhouding een duurder bedrijf en moesten beter gaan nadenken over bijvoorbeeld onze liquiditeit.’

Kapot groeien

Het leidde tot taaie strategische beslissingen, bijvoorbeeld ook om niet meer te leveren aan bepaalde grote retailers die hele strakke inkoopvoorwaarden hanteren. ‘Na de drukte tijdens de lockdown keken we bij een nieuwe klant dus eerst wat de impact was op de liquiditeit en de organisatie. We hebben geleerd dat we ook kapot konden groeien.’ De 40 Good Roll-medewerkers zijn veelal probleemoplossers met veel horeca-ervaring. ‘Ze willen best 12 uur per dag rennen, en dat kan best voor een korte periode, maar niet als de normale operatie eronder gaat lijden.’

Schellekens en de Klerk moeten scherpe keuzes maken wat betreft focus en energie zodat ze hun groeidoelstellingen kunnen realiseren. Door medewerkers veel verantwoordelijkheid en ruimte te geven krijgen zij meer ruimte om aan in plaats van in hun bedrijf in te werken. ‘Eerst doen en dan pas vragen of het mag is mijn credo. Dat geeft zelfvertrouwen, en zorgt dat mensen serieuzer nadenken over beslissingen.’ Van Dam beaamt dit: ‘Medewerkers die de ruimte en zelfregie krijgen leveren een bedrijf veel op. Vanuit Centraal Beheer helpen we ondernemers en werkgevers daarop in te spelen met Lekker Bezig. Een compleet en laagdrempelig programma waarin medewerkers geactiveerd worden om zelf de regie te pakken op thema’s als leren, vitaliteit en loopbaanontwikkeling.’

‘Ik ben een Duracell-konijn, ik stuiter overal doorheen. Na een afspraak met mij ben je of uitgeput, of heb je een bak energie. Ik houd van risico’s nemen, uitdagingen en problemen oplossen, ik leer graag nieuwe dingen en ben gewend om mezelf snel een onderwerp eigen te maken. Zo weet ik pas sinds een paar jaar alles van toiletpapier, duurzaamheid, werken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en sanitaire voorzieningen in Afrika. Als mijn kinderen ’s avonds op bed liggen volg ik vaak cursussen, nu bijvoorbeeld over growth hacking. Ik vind het daarnaast belangrijk om fysiek fit te blijven en train vier keer per week op de sportschool. Dan maak ik mijn hoofd leeg en kan ik meer aan. Dat is nodig bij het runnen van een veelzijdig, snelgroeiend bedrijf.’

"Maken we te veel kosten, dan gaat dat van ons winstaandeel af, niet van het geld voor onze foundation." vertelt Melle in gesprek met Ralph. In de mini-documentaire loopt Ralph een dagje mee en krijgt zo een kijkje achter de schermen bij The Good Roll.

Bekijk hier de mini-documentaire over The Good Roll.