Nieuwe Wet toekomst pensioenen

‘Pensioenfondsen hebben tot 1 januari 2025 de tijd om afspraken te maken over de nieuwe pensioenregeling. Bij veel pensioenfondsen betekent dat ook op zoek gaan naar alternatieven voor de arbeidsongeschiktheidsregeling.’ Wat verandert er nu precies in het nieuwe systeem? Walter Lammerse beantwoordt 6 vragen over het nieuwe pensioenstelsel en het arbeidsongeschiktheidspensioen.

‘Het pensioenstelsel was aan vernieuwing toe. De afgelopen jaren werden de meeste pensioenen niet meer verhoogd om de verhoogde kosten van levensonderhoud bij te houden of zelfs verlaagd. In het nieuwe pensioenstelsel kunnen pensioenen worden verhoogd. Maar omgekeerd, als het resultaat flink tegenzit, kunnen de pensioenen ook omlaag. De nieuwe pensioenwet zorgt ervoor dat het duidelijker en persoonlijker wordt hoeveel pensioen er is opgebouwd. Wat ook verandert, is dat de premie die werknemers betalen op elke leeftijd wordt gebruikt voor hun eigen pensioen. In het vorige systeem werd het meeste pensioen opgebouwd aan het einde van de loopbaan en was er een soort van subsidie van jong naar oud. Een andere baan of werkloosheid had aan het eind van de loopbaan ook extra gevolgen. De nieuwe wet sluit op deze manier beter aan bij de arbeidsmarkt van nu.’ 

Op 12 juni 2019 sloot het kabinet samen met werknemers- en werkgeversorganisaties een pensioenakkoord met nieuwe afspraken over pensioenen en AOW, zegt Lammerse. Die afspraken moeten het pensioenstelsel duidelijker en persoonlijker maken. Een aantal afspraken is: een minder snelle stijging van de AOW-leeftijd en extra keuzerecht. Een aantal van de gemaakte afspraken is opgenomen in de nieuwe Pensioenwet van 1 juli 2023.

‘Het is lastig om daar iets over te zeggen. In dit nieuwe pensioenstelsel verschuift het risico van pensioenfondsen richting de werknemers die pensioen opbouwen.  De pensioenuitkering staat niet langer vast, maar hangt vooral af van de beleggingsresultaten. Gaat het financieel goed, dan wordt het pensioen verhoogd, gaat het slechter, dan wordt het pensioen lager. Het pensioen is daarmee een wisselende uitkering en kan elk jaar omhoog of omlaag gaan. Dit hangt af van de ontwikkelingen in de economie. Dit geldt ook voor de regeling van het arbeidsongeschiktheidspensioen.’

De grootste aanpassing is dat de afspraak over de toekomstige pensioenuitkering wordt losgelaten. De middelloon- en eindloonregelingen zijn niet meer toegestaan in het nieuwe pensioenstelsel. Men gaat uit van de pensioenpremie. Het pensioen vindt plaats via opbouw in een premieregeling, die voor jonge en oude deelnemers gelijk is. 

Het arbeidsongeschiktheidspensioen (AOP) is een soort ’bijproduct’ bij pensioenfondsen, zegt Lammerse. ‘Volgens de nieuwe pensioenwetgeving is het AOP ook een wisselende uitkering. Het volgt, simpel gezegd, de pensioenregeling voor het oudedagspensioen. Het oudedagspensioen is geen vaste uitkering en daarmee is het AOP ook geen vaste uitkering. Het AOP is een aanvulling op de vaste wettelijke WIA-regeling van UWV. Bij verlaging van het AOP, vanwege mindere tijden in de economie, lopen de aanvullingen en de wettelijke WIA-uitkeringen niet meer gelijk. Dat geeft gedoe. Ook moet het pensioenfonds een aparte voorziening vormen voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, waaruit voor de hele uitkeringsperiode uitkeringen kunnen worden gehaald. De voorziening mag niet negatief worden. Dit is een verplichting waar veel pensioenfondsen niet op zitten te wachten.’ 

‘Werkgevers hebben naast het AOP vaak ook andere WIA-verzekeringen (WGA ERD, Hiaat Uitgebreid) afgesloten voor hun medewerkers. Het is dan ook een logische stap om het AOP te verzekeren bij een inkomensverzekeraar en niet meer binnen het pensioenfonds te regelen.’ 

Binnen pensioenfondsen is vaak geen specialistische kennis aanwezig. ‘Het vraagt veel kennis over wet- en regelgeving en over ziekte en arbeidsongeschiktheid. Ook komt de aanwezige kennis van pensioenen en niet van arbeidsongeschiktheid. En de ondersteuning bij re-integratie, herbeoordelingen, beantwoorden van juridische vragen of bezwaarprocedures, is meestal beter geregeld bij de inkomensverzekeraars dan bij pensioenfondsen.’ 

Een werkgever kan inkomensbescherming bij arbeidsongeschiktheid voor medewerkers bij een verzekeraar regelen met een WIA-verzekering. Een WIA-verzekering zorgt wel voor een blijvende vaste aanvulling op de wettelijke WIA-uitkering van een arbeidsongeschikte medewerker.’ Je zorgt graag goed voor je mensen. Ook als zij even niet voor je kunnen werken. Met een WIA-verzekering bied je zekerheid. Een WIA-verzekering beschermt je medewerkers tegen de financiële gevolgen als zij (tijdelijk) niet kunnen werken.