Actuele cijfers en trends instroom verzuim en arbeidsongeschiktheid

Ziekteverzuim blijft een hardnekkige uitdaging op de werkvloer. Net als in 2023 verzuimde 52% van de medewerkers minstens 1 keer per jaar. De gemiddelde duur van het verzuim is licht toegenomen van 16,8 dagen in 2023 naar 17,1 dagen in 2024. Achter deze cijfers schuilt een bekend patroon: psychische klachten zoals vermoeidheid, werkdruk en burn-out blijven een grote rol spelen. Daarnaast blijft de balans tussen werk en privé voor veel medewerkers een punt van zorg. Zo geven meer medewerkers aan dat hun werk ten koste gaat van gezins- of familieactiviteiten (6,1%) dan andersom (2,0%). Dit is een beeld dat we ook in eerdere jaren zagen terugkomen. Een zieke werknemer kost een werkgever gemiddeld meer dan 400 euro per dag. In 2024 waren er meer dan 4,2 miljoen zieke werknemers.
Zij bleven gemiddeld ruim 17 werkdagen thuis. Hierdoor kostte ziekteverzuim bedrijven in Nederland samen meer dan 28,5 miljard euro.

 In de afgelopen 10 jaar is het aantal medewerkers dat burn-outklachten ervaart toegenomen. Waar in 2015 nog 13% van de werkenden hiermee last van had, is dat percentage in 2024 opgelopen tot 20%. Hoewel deze stijging de laatste 3 jaar stabiel lijkt te blijven, blijft de impact groot. Het verzuim als gevolg van psychosociale arbeidsbelasting is hoog. Een burn-out komt zelden uit het niets en verdwijnt niet zomaar; het is een proces dat vaak leidt tot langdurig ziekteverzuim en hersteltrajecten die maanden kunnen duren. Verandering is dus hard nodig. Net als in 2023 vindt 38% van de medewerkers dat er aanvullende maatregelen nodig zijn om werkdruk en werkstress aan te pakken. Vooral in sectoren als het onderwijs en de zorg is die behoefte voelbaar: 52% en 48% van de medewerkers in deze sectoren geeft aan dat de huidige maatregelen niet voldoende zijn. Het zijn juist deze sectoren waar de druk hoog is en de gevolgen van uitval het meest voelbaar worden.

Je wil natuurlijk dat je medewerkers duurzaam inzetbaar zijn. Want de gevolgen van werkstress zijn groot. Zo leidt het tot meer verzuim. Maar ook medewerkers die op zoek gaan naar een andere baan. Wij helpen je graag met tips om stress op het werk te verminderen: Lees hier onze 6 tips!

Het verzuimpercentage lag in 2024 hoger onder vrouwen dan mannen, 5,8% tegenover 4,0%. Ook de 
duur van het verzuim bleef onveranderd; medewerkers die zich ziek meldden, waren gemiddeld 17 dagen afwezig. De meest voorkomende reden voor verzuim? Griep of verkoudheid. Dit werd door meer dan de helft van de medewerkers genoemd als oorzaak van hun meest recente ziekmelding. Psychische klachten, waaronder overspannenheid en burn-out, werden door 43% Niet nodig, er zijn al voldoende maatregelen bijna 6% genoemd als oorzaak. Dit heeft vaak grote gevolgen voor de duur en impact van het verzuim. Bij 7,7% van de medewerkers die de afgelopen 12 maanden verzuimden waren de gezondheidsklachten bij het meest recente ziekteverzuim naar eigen zeggen vooral het gevolg van 
het werk. 1 van de belangrijkste redenen van verzuim met werk gerelateerde klachten was volgens deze 
medewerkers een te hoge werkdruk.

Veel bedrijven hebben moeite om genoeg medewerkers met de juiste kennis en ervaring te 
vinden. Op dit moment zegt 28% van de werkgevers dat ze te weinig personeel hebben. Nog eens 26% verwacht dat dit probleem binnen 2 jaar zal beginnen. Daarom is het belangrijk dat medewerkers gezond en fit blijven, zodat ze hun werk goed kunnen blijven doen. Werkgevers maken zich vooral zorgen over de hoge werkdruk. Ze proberen dit probleem aan te pakken.
De meest gekozen oplossing is het zorgen voor een open sfeer, waarin medewerkers makkelijk kunnen 
praten over stress op het werk. De meeste medewerkers zijn hier tevreden over. Toch vindt 38% 
van de medewerkers dat er nog extra maatregelen nodig zijn om werkdruk en stress te verminderen.  
Het is dus belangrijk dat werkgevers blijven investeren in de gezondheid en het welzijn van hun personeel. 

Tip: Benieuwd naar tips tegen psychisch verzuim?  
Daar kun je hier meer over lezen. 

Het aantal WIA-aanvragen is in de afgelopen 10 jaar flink gestegen, van 54.000 in 2015 naar meer dan 
88.000 in 2024. Dit komt neer op een gemiddelde groei van 5,6% per jaar. Deze groei overtreft de stijging van het aantal verzekerden, dat in de periode 2013-2022 slechts met 0,9% toenam. In 2023 en 2024 is er een versnelling te zien, met een stijging van 6% in 2023 en 13% in 2024. Een deel van deze toename komt door de verhoging van de AOW-leeftijd. Deze ging van 65 jaar en 3 maanden in 2015 naar 67 jaar in 2024.

De kans dat iemand langdurig uitvalt en een WIA aanvraag doet, is de afgelopen 10 jaar toegenomen. 
Gemiddeld steeg deze met 5,1% per jaar voor medewerkers tot 65 jaar. Opvallend is dat de toename 
het grootst is onder 2 groepen: jongeren tot 40 jaar en 65-plussers. In 2023 en 2024 waren psychische 
aandoeningen en langdurige covid de meest voorkomende diagnoses bij WIA-aanvragen. Jongeren 
onder de 40 worden vooral getroffen door psychische klachten, terwijl bij medewerkers tussen de 50 en 60 jaar langdurige covid vaker de oorzaak is. De cijfers sluiten aan bij bredere trends: uit onderzoek van TNO en CBS blijkt dat burn-outklachten vooral onder jongvolwassenen toenemen. In 2023 had ruim een kwart van de 25- tot 35-jarigen burn-outklachten. Ook in de groep 35- tot 45-jarigen lag dit percentage met 20,5% ruim boven het gemiddelde. Deze ontwikkelingen benadrukken hoe belangrijk het is om werkstress en mentale belasting serieus te nemen. Gerichte ondersteuning en preventie zijn nodig om te voorkomen dat psychische klachten leiden tot langdurige uitval en uiteindelijk een WIA-aanvraag.

Voor 2025 verwacht men een minder sterke toename van WIA-uitkeringen dan in 2024, met een groei van 600 uitkeringen tot in totaal 69.600. Dit komt door een einde aan de groei van het aantal aanvragen voor WIA-beoordelingen, dat naar verwachting met 2,4% zal stijgen. In het jaar daarvoor was dit 13%.  
Deze voorspelling is gebaseerd op de ontwikkeling van 42e-weekmeldingen. Deze geven een schatting van het aantal nieuwe aanvragen en uitkeringen.

De speciale regeling voor medewerkers van 60 jaar en ouder, die in 2024 stopte, komt 1 september 2025 weer terug. Deze regeling maakt de WIA-beoordeling voor oudere medewerkers makkelijker. Daardoor hoeft het UWV minder werk te doen en kunnen aanvragen sneller worden afgehandeld. In 2023 en 2024 zorgde deze regeling ervoor dat bijna 90% van de aanvragen werd goedgekeurd, terwijl dat eerder rond de 80% lag. Hierdoor kregen in 2023 ongeveer 2.160 medewerkers extra een WIA-uitkering. Omdat de regeling eind 2024 tijdelijk stopte, verwacht men dat het percentage goedgekeurde aanvragen in 2025 weer daalt naar het oude niveau. Dat betekent dat er naar verwachting 2.160 minder uitkeringen worden toegekend.

Uit onderzoek van UWV (2025) is gebleken dat medewerkers van werkgevers die eigenrisicodrager zijn 
voor de WGA sneller doorstromen van de WGA naar de IVA. Duurzaam en volledig arbeidsongeschikte 
medewerkers van eigenrisicodragers krijgen dus sneller de voor hen bedoelde uitkering dan publiek verzekerde medewerkers. Medewerkers van eigenrisicodragers stromen ook iets vaker volledig uit de WIA-uitkering. Maar de uitstroom naar werk is hetzelfde als die van publiek verzekerden.