9 tips voor bedrijfsgroei

9 tips voor bedrijfsgroei

Een gebrek aan personeel, geld en innovatiekracht zijn de grootste groeibelemmeringen voor het mkb. Negen manieren om deze belemmeringen het hoofd te bieden.

Ondernemen 19 sep 2019 4 minuten

Zo kunt u uw bedrijf wél laten groeien

Het gaat goed met de Nederlandse economie. Maar de groei zet zich niet als vanzelf door. ‘De grens is in zicht’, zo waarschuwt het Nederlands Comité voor Ondernemerschap in het jaarbericht ‘Staat van het MKB 2018’.

Het goede nieuws is dat het mkb veel meer potentie heeft dan er tot nu toe is uitgekomen. Er zit dan ook nog heel wat rek in de groei. Maar dan moeten mkb-ondernemers wel de belangrijkste groeibelemmeringen overwinnen. Volgens het KvK-onderzoek ‘Ondernemers en waardecreatie’ uit juni 2019 zijn dat er drie:

  • gebrek aan personeel
  • gebrek aan geld
  • gebrek aan innovatiekracht

Overwinnen groeibelemmeringen

Maar liefst 53 procent van de ondervraagde mkb-ondernemers meent dat het vinden van goed gekwalificeerd personeel een belemmering is voor groei. Ook geeft ruim een kwart van de ondernemers aan dat ze moeite hebben om voldoende financiële middelen te vinden. Sterker nog, geld is voor een kwart van de mkb-ondernemers de nummer één zorg die hen ’s nachts wakker houdt. Bijna een op de vijf (zestien procent) laat daarnaast weten over te weinig ontwikkelcapaciteit te beschikken om verder te kunnen groeien.

Personeel

‘De spanning op de arbeidsmarkt is opgelopen naar een nieuw hoogtepunt’, zo meldde het CBS in de zomer van 2019. Er zijn nu bijna evenveel vacatures als werklozen. Daarmee is de personeelskrapte groter dan tijdens het vorige economische hoogtepunt in 2008. Vooral bedrijven met tien tot honderd medewerkers kunnen maar moeilijk aan personeel komen. Inmiddels vormt voor een kwart van de bedrijven personeelstekort ook écht een probleem (Staat van het MKB 2018). Vooral de sectoren informatie en communicatie, horeca en de bouw hebben last van personeelstekorten. Alleen al in de bouw zijn er de komende vijf jaar 60.000 mensen nodig, zo becijferde het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Een uitdaging waarvan het EIB zich afvraagt of deze wel kan worden gehaald. De krapte zal als gevolg van de ontgroening en vergrijzing van de arbeidsmarkt nog wel even blijven. 

‘Veel ondernemers houden hun medewerkers – bewust of onbewust – klein’, zegt Guido Heezen, oprichter en directeur van Effectory. ‘Ondernemers hebben de touwtjes vaak strak in handen en denken het vaak beter te weten. Met die instelling beperken ze hun medewerkers en dat is jammer. Veel talent is namelijk meer geïnteresseerd in werken voor kleinere bedrijven dan voor grote corporate organisaties. Ze vinden de focus op rendement, de politieke spelletjes en de bureaucratie van grote ondernemingen vaak onaantrekkelijk. In principe is dit goed nieuws voor mkb’ers, want zij kunnen dit talent binnenhalen. Maar dan moeten ze deze mensen wel de ruimte geven om naar eigen inzicht te opereren en moeten ze wegblijven van micromanagement. De meeste mensen hebben een hekel aan betutteling en hiërarchie. Heb vertrouwen in de kennis, inzichten en kunde van medewerkers, bied ze kansen, geef ze verantwoordelijkheden en laat ze groeien en excelleren.’
‘Veel jong talent werkt graag voor bedrijven die een duidelijke maatschappelijke toegevoegde waarde hebben’, meent Heezen. ‘Aan mkb-ondernemers de uitdaging om te formuleren wat hun maatschappelijke relevantie is. Samen met de medewerkers kan een bedrijf er dan aan werken die maatschappelijke stempel te drukken en medewerkers trots te maken op hun werkgever. Geef ze daarbij de ruimte, werk samen en maak duidelijk waarom je doet wat je doet. De meeste mensen, en vooral creatievelingen, worden gedreven door vrijheid en inhoud.’
‘Neem ook mensen aan die niet meteen over de juiste kwaliteiten beschikken en leid ze zelf op’, zo luidt het advies van Heezen. ‘De meeste medewerkers willen graag groeien. Bied hen die kansen dan ook en wees niet bang om te investeren in opleidingen. Het mes snijdt bovendien aan twee kanten. Wie investeert in de ontwikkeling van medewerkers, haalt niet alleen de juiste kennis en competenties in huis, maar heeft ook een streepje voor op de arbeidsmarkt. Groeikansen maken een bedrijf aantrekkelijk.’

Geld
Ongeveer een kwart van de mkb-bedrijven heeft behoefte aan extra geld. Uit de financieringsmonitor van het CBS blijkt dat de financieringsbehoefte toeneemt met de bedrijfsgrootte. Nagenoeg een op de vier bedrijven (23 procent) met minder dan tien medewerkers kan extra geld gebruiken, terwijl 27 procent van het kleinbedrijf (tussen de tien en vijftig medewerkers) en 31 procent van het middenbedrijf behoefte heeft aan financiering. Veel bedrijven (84 procent) slagen er ook daadwerkelijk in om die financiering geheel of gedeeltelijk binnen te halen. Omvang van het bedrijf, financiële gezondheid en beschikbaarheid van onderpand, vergroten daarbij de slagingskans. De meeste mkb’ers gaan voor een banklening (40 procent), gevolgd door leasing (21 procent) en rekeningen-courant (12 procent).
‘Veel mkb-bedrijven stoppen met zoeken naar financiering nadat ze een “nee” hebben gekregen van hun bank. Maar er zijn nog veel meer opties’, legt Joanneke Mels van Credion uit. ‘Zo zijn er tal van fintech-partijen die geld lenen aan mkb’ers. Deze partijen kijken vaak verder dan de ratio’s die banken hanteren. Naast solvabiliteit, eigen vermogen en cashflow kijken zij bijvoorbeeld ook naar hoe vaak de naam van een bedrijf voorkomt op internet en sociale media en naar de toekomstmogelijkheden. Ze zijn minder streng dan banken, maar de kosten van een lening zijn ook hoger. Een andere mogelijkheid is crowdfunding. Er zijn tal van crowdfundingplatforms, bijvoorbeeld Collin Crowdfund of CrowdAboutNow, die mkb’ers kunnen helpen met een financiering. En wat te denken van financial leasemaatschappijen en factoringbedrijven die een bedrijf kunnen helpen aan meer werkkapitaal? Ook zijn er partijen die zich specifiek richten op vastgoedleningen. Overigens, wanneer je als ondernemer wilt verduurzamen, kun je ook denken aan zogenaamde groene financieringen: dat zijn leningen – weliswaar via een bank – met een lagere rente, op basis van een aantal duurzaamheidscriteria van de overheid. Er is kortom heel veel meer mogelijk dan een banklening alleen.’
Wie op zoek is naar geld, moet z’n wens of aanvraag goed kunnen onderbouwen, benadrukt Mels. ‘Sommige ondernemers zijn meer dromers dan realisten, maar met dromen krijg je geen lening. Zorg ervoor dat je een helder en concreet plan hebt en dat je dit met cijfers kunt onderbouwen. Wat zijn precies je groeiplannen? Hoeveel extra medewerkers denk je hiervoor nodig te hebben? Is nieuwe huisvesting noodzakelijk? Zo ja, in welke vorm? Moet het wagenpark worden uitgebreid? Hoe concreter hoe beter. Wees ook realistisch waar het de omzetprognoses betreft. Op het moment dat plannen te vaag blijven en prognoses te rooskleurig zijn, haken veel financiers af.'
Wie geld vraagt, moet de eigen cijfers op orde hebben. Mels: ‘Zorg ervoor dat de jaarcijfers actueel zijn. Na 1 juli zullen banken of andere financiers altijd vragen naar de jaarcijfers van het afgelopen jaar. Gaat het om een risicovolle investering, dan vragen ze vaak om nóg actuelere cijfers. Heb de administratie dus goed op orde voordat je gaat “winkelen” voor een lening.’
‘Wat veel grote organisaties wel doen maar kleine niet, is dat ze innovatie organiseren’, vertelt Ralph van Dam, business partner Ondernemerschap bij Centraal Beheer Bedrijven. ‘Ze stellen medewerkers aan die zich met het thema bezighouden, richten hiervoor processen in en maken budgetten vrij. Daarmee kan innovatie bloeien binnen een organisatie. Het krijgt dan een podium. Veel kleine bedrijven gunnen het onderwerp echter niet de tijd en investeringen die het verdient, waardoor innovatie nooit echt van de grond komt.’
‘Innoveren gaat nooit in één keer goed. Dat betekent dat medewerkers fouten moeten kunnen maken. Grote bedrijven zijn daar vaak beter in dan kleinere organisaties. Toch moeten ook mkb-ondernemers hun medewerkers de ruimte geven om te falen. Zodra medewerkers bang worden om fouten te maken, verdwijnt de innovatiekracht. Out-of-the-box-denken, uitproberen, vallen en dan weer opstaan. Dát is het proces.’
‘Zodra een bedrijf groeit, zie je vaak dat de ondernemer de rol van manager aanneemt. Maar daarmee verdwijnt de rol van innovator in de organisatie. Als een ondernemer niet meer bezig is met nieuwe ideeën en concepten genereren, maar zijn tijd kwijt is aan het draaiende houden van de onderneming, is er geen aandacht meer voor innovatie. Dus óf de ondernemer wordt manager en hij neemt een nieuwe “ondernemer” in dienst, óf de ondernemer blijft ondernemen en neemt een manager in dienst om de zaak te leiden.’
Veel ondernemers houden hun medewerkers – bewust of onbewust – klein
Guido Heezen
oprichter en directeur van Effectory

Stimulerende maatregelen van de Rijksoverheid

De Rijksoverheid stimuleert mkb-ondernemers die innovatief willen zijn. In het mkb-actieplan van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat staan tal van maatregelen genoemd: van talentprogramma’s en investeringsfondsen tot regionale financieringstafels en cybersecurity scans. Ontdek welke maatregelen er allemaal zijn.

Versnel uw groei met Groeiversneller

Wie ambitieus is, wil vooruit. Realiseer met uw groeiplan een doorbraak voor uw bedrijf.